ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ SHIROM
[PROFESSIONAL BURNOUT SHIROM]
Εισαγωγή
Οι επιστήμονες από όλο τον κόσμο, κάνουν έρευνες συνεχώς για την επαγγελματική εξουθένωση(professional burnout). Το συγκεκριμένο σύνδρομο αναφέρθηκε πρώτη φορά από τον Freudenberger, το 1974, ο οποίος έκανε καταγραφή των συμπτωμάτων της επαγγελματικής εξουθένωσης και περιέγραψε το φαινόμενο ως μια κατάσταση στην οποία υπάρχει σωματική και ψυχική εξάντληση των ατόμων όπου η εργασία τους σχετίζεται με άλλους ανθρώπους. Από τότε και έπειτα αρκετοί ερευνητές σε Ευρώπη και Αμερική (Maslach, Jackson, Pines, Aronson) μελετούν το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης στην προσπάθειά τους να δώσουν έναν ξεκάθαρο ορισμό για το τι είναι, ποιες είναι οι αιτίες που το προκαλούν, τι επιπτώσεις έχει στη ζωή του εργαζομένου αλλά και τρόπους προκειμένου να αντιμετωπιστεί.
Το μοντέλο των Shirom και Melamed
Το συγκεκριμένο μοντέλο βασίζεται στα μοντέλα Maslash και Pine. Όμως, σε θεωρητικό επίπεδο βασίζεται στην θεωρία του Hobfoll, η οποία αναφέρει την διαχείριση των πόρων, ώστε να εξηγηθεί το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης. Πιο συγκεκριμένα το μοντέλο αυτό αντιμετωπίζει την επαγγελματική εξουθένωση ως μια ψυχο-συναισθηματική κατάσταση και την διαχωρίζει σε τρία μέρη:
α. Σωματική κόπωση, δηλαδή η κούραση που έρχεται με την εργασία και την μειωμένη ενέργεια.
β. Συναισθηματική εξάντληση, δηλαδή η έλλειψη όρεξης για συναναστροφή με άλλους.
γ. Γνωστική κόπωση, δηλαδή η μειωμένη διανοητική εκκίνηση.
Αιτίες
Το εργασιακό περιβάλλον αποτελεί έναν από τους βασικότερους λόγους εμφάνισης. Μερικοί ακόμη λόγοι είναι οι εξής:
- Οι αντίξοες συνθήκες εργασίας
- Ο μεγάλος όγκος δουλειάς
- Το κυκλικό ωράριο(στις δουλειές όπου υπάρχει)
- Ο ασαφής ρόλος του ατόμου, συνεπώς και των καθηκόντων
- Η αυταρχική διοίκηση
- Η απομάκρυνση του υπεύθυνου προσωπικού από τους εργαζόμενους.
Επιπτώσεις
Όπως κάθε πρόβλημα έτσι και το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης έχει ορισμένες επιπτώσεις με τις σημαντικότερες να είναι:
- μείωση της ποιοτικής και ποσοτικής φροντίδας
- απομόνωση
- αδιαφορία
- μικρή ανάμιξη με τους ασθενείς
- απομάκρυνση από τις ευθύνες
- αύξηση των πιθανοτήτων κακομεταχείρισης
- άρνηση
- σκληρότητα μέχρι και απομάκρυνση από τον ασθενή.
- κατάθλιψη, θυμός, ενοχή
- δυσφορία, κούραση, πονοκεφάλους και ανικανότητα
- προβλήματα στην διοίκηση από πιθανές απουσίες και με κακή αντιμετώπιση της εργασίας.
Βιβλιογραφία:
Ξενόγλωσση
Hobfoll, S.E., Shirom, A., (2000). Conservation of resources theory: applications to stress and management in the workplace., New York: Dekker, pp 57-81
Kobasa, C., Maddi, R., Kahns, Α., Hardiness and Health, J. of Personality and Social Psychology, 1982, (42):168-177.
Maslach, C., Jackson, S., The measurement of experienced burnout, Journal of occupational behavior, Vol 2,99-113,1981
Maslach, C., Pines, A., (2005). The Burnout Measure, Short Version. International Journal of Stress Management, 12(1), 78-88.
Ελληνόγλωσση
Αναγνωστόπουλος, Φ., Παπαδάτου. Δ,, Παραγοντική σύνθεση και εσωτερική συνοχή του Ερωτηματολογίου Καταγραφής Επαγγελματικής Εξουθένωσης, Ψυχολογικά Θέματα, 1992,5(3): 184-202.
Δημητρόπουλος, Χ., Φιλίππου, Ν., Η επαγγελματική εξουθένωση στο χώρο της υγείας, Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 25(5),642-647,2008
Παυλάκης, Α., Άγχος, μελαγχολία και επαγγελματική εξουθένωση ανάμεσα στους νοσηλευτές του Ογκολογικού, Πρακτικά Συνεδρίου Διεθνούς Συμβουλίου Νοσηλευτών, Μάλτα 1998.
Για περισσότερα σχετικά με την Επαγγελματική εξουθένωση Shirom, καθώς και για περαιτέρω πληροφορίες, επικοινωνήστε με την ομάδα της DatAnalysis!