ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ
[JOB SATISFACTION]
Η ικανοποίηση από την εργασία μελετάται εδώ και πολλά χρόνια στη βιομηχανική και οργανωτική ψυχολογία, και έχει αποτελέσει ένα από τα πιο ευρέως ερευνημένα θέματα. Υπάρχουν πολλές δημοσιεύσεις που μελέτησαν:
- Αιτίες της εργασιακής ικανοποίησης (Παπαθανασίου, 2017)
- Σχέση μεταξύ της εργασιακής ικανοποίησης και της εργασιακής απόδοσης (Bakotić, 2016)
- Σχέση μεταξύ εργασιακής ικανοποίησης και απουσιών (Schaumberg et al., 2017)
- Σχέση μεταξύ εργασιακής ικανοποίησης και κύκλου εργασιών των εργαζομένων (Shepherd et al., 2020)
- Σχέση μεταξύ της εργασιακής ικανοποίησης και της ικανοποίησης από τη ζωή (Unanue et al., 2017)
Εργαλεία έρευνας ικανοποίησης από την εργασία:
Μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας δείχνει ότι τα μέτρα ικανοποίησης από την εργασία μπορούν να ομαδοποιηθούν σε δύο κατηγορίες:
- Τα μέτρα όψεων, τα οποία μέτρα επικεντρώνονται στη μέτρηση συγκεκριμένων τομέων της εργασίας, όπως η αμοιβή, εποπτεία, προαγωγή κ.λπ., και,
- Τα σφαιρικά μέτρα, επικεντρώνονται στη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τη συνολική ή γενική εργασία ικανοποίησης προκειμένου να προβλεφθεί η πιθανότητα εγκατάλειψης της εργασίας.
Η ικανοποίηση από την εργασία μετράται συνήθως με τη χρήση αυτοσυμπληρούμενης έρευνας, ερωτηματολόγια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Job Descriptive Index – JDI, ο περιγραφικός δείκτης εργασίας ο οποίος προτάθηκε από τους Smith et al., (1969) και το ερωτηματολόγιο ικανοποίησης της Minnesota (MSQ) που προτάθηκε από τους Weiss et al. (1967) είναι τα δύο ευρέως χρησιμοποιούμενα, εθνικά αναγνωρισμένα, αξιόπιστα και έγκυρα εργαλεία που μετρούν τα επίπεδα των συγκεκριμένων πτυχών της ικανοποίησης από την εργασία.
Περιγραφικός δείκτης εργασίας (Job Descriptive Index – JDI)
Ο Περιγραφικός Δείκτης Εργασίας (JDI) περιλαμβάνει μία έρευνα 72 ερωτήσεων που αποσκοπεί στη μέτρηση του επιπέδου της εργασιακής ικανοποίησης του ατόμου με βάση πέντε πτυχές που περιλαμβάνουν την αμοιβή, εργασία, την εποπτεία, την προαγωγή και τους συναδέλφους. Κάθε πτυχή αποτελείται από εννέα έως δεκαοκτώ στοιχεία ή φράσεις που περιγράφουν την εργασία του ερωτώμενου. Το ερωτηματολόγιο προσφέρει μια σύντομη μορφή απάντησης [“Ναι”, “Όχι”, ή “?”], η οποία απλοποιεί το έργο για τον ερωτώμενο και διαρκεί αρκετά λεπτά για τη συμπλήρωση της έρευνας. Το JDI έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως για τη μέτρηση της εργασιακής ικανοποίησης τα τελευταία πενήντα χρόνια.
Ερωτηματολόγιο ικανοποίησης της Minnesota (Minnesota Satisfaction Questionnaire – MSQ)
Το Ερωτηματολόγιο Ικανοποίησης της Μινεσότα (MSQ) το οποίο αποτελείται από 20 κλίμακες, και συγκεκριμένα: αξιοποίηση ικανοτήτων, επίτευγμα, δραστηριότητα, εξέλιξη, εξουσία, πολιτικές και πρακτικές της εταιρείας, αποζημίωση, συνάδελφοι, δημιουργικότητα, ανεξαρτησία, ηθικές αξίες, αναγνώριση, ευθύνη, ασφάλεια, κοινωνικές υπηρεσίες, κοινωνική θέση, εποπτεία-ανθρώπινες σχέσεις, εποπτεία-τεχνική, ποικιλία και συνθήκες εργασίας. Υπάρχουν πέντε ερωτήσεις για κάθε μία από τις είκοσι κλίμακες που συνολικά ανέρχονται σε 100 στοιχεία στο εργαλείο της έρευνας, το οποίο κανονικά απαιτεί από τον ερωτώμενο περίπου δέκα έως είκοσι λεπτά για να το συμπληρώσει, γνωστό και ως “μεγάλη έκδοση του MSQ (1977)”. Η πενταβάθμια κλίμακα Likert (1932) χρησιμοποιείται για τη βαθμολόγηση καθενός από τα 100 στοιχεία στο όπως “πολύ δυσαρεστημένος”, “δυσαρεστημένος”, “ούτε ικανοποιημένος ούτε δυσαρεστημένος”, “ικανοποιημένος” και “πολύ ικανοποιημένος”, με το “πολύ δυσαρεστημένος” να είναι η πρώτη επιλογή απάντησης από αριστερά προς τα δεξιά.
Εκτός από τις μετρήσεις των πτυχών, υπάρχουν και μετρήσεις της συνολικής ή γενικής εργασιακής ικανοποίησης, που αναφέρονται επίσης ως γενικές κλίμακες, οι οποίες περιλαμβάνουν:
- το Overall Job Faces Scale που προτάθηκε από τους Brayfield & Rothe (1951),
- το Job Satisfaction Blank, δημοσιεύθηκε από τον Hoppock το 1935,
- την κλίμακα Faces Scale που προτάθηκε από τους Brayfield & Rothe (1951) και Kunin (1955),
- το ερωτηματολόγιο συνολικής εργασιακής ικανοποίησης που προτάθηκε από τους Warr et al., (1979),
- το ερωτηματολόγιο Οργανωσιακής Αξιολόγησης του Michigan (MOAQ) που προτάθηκε από τους Cammann et al., (1979-1983),
- η κλίμακα Job in General Scale (JIG) που προτάθηκε από τους Ironson et al., (1989) και
- η κλίμακα συνολικής ικανοποίησης από την εργασία που προτάθηκε από τους Judge (1994).
Ελληνική Βιβλιογραφία
Κ. Παπαθανασίου, 2017, Παράγοντες διαμόρφωσής της συμπεριφοράς στον εργασιακό χώρο, εξέταση της επαγγελματικής ικανοποίησης και μέτρηση σε ναυτιλιακό όμιλο. Μελέτη στην Med Shipping Group.
Ξένη Βιβλιογραφία
Bakotić, D. (2016). Relationship between job satisfaction and organisational performance. Economic research-Ekonomska istraživanja, 29(1), 118-130.
Inoyatova, S. (2021). The Job Satisfaction: A Review of Widely Used Measures & Indexes. PalArch’s Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 18(2), 456-464.
Schaumberg, K., Welch, E., Breithaupt, L., Hübel, C., Baker, J. H., Munn‐Chernoff, M. A., … & Bulik, C. M. (2017). The science behind the academy for eating disorders’ nine truths about eating disorders. European Eating Disorders Review, 25(6), 432-450.
Shepherd, A, Ivins, E, Rignot, E et al, 2020 Mass balance of the Greenland Ice Sheet from 1992 to 2018. Nature, 579 (7798). pp. 233-239. ISSN 0028-0836.
Unanue, W., Gómez, M. E., Cortez, D., Oyanedel, J. C., & Mendiburo-Seguel, A. (2017). Revisiting the link between job satisfaction and life satisfaction: The role of basic psychological needs. Frontiers in psychology, 8, 680.
Για περισσότερα σχετικά με την Εργασιακή Ικανοποίηση, καθώς και για περαιτέρω πληροφορίες, επικοινωνήστε με την ομάδα της DatAnalysis!