ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Η επιδημιολογία μελετά την συχνότητα και την εξέλιξη ασθενειών στον άνθρωπο αλλά και τους παράγοντες με τους οποίους σχετίζονται. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου, γνωστοί και ως προσδιοριστές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα να αποτελεί το κάπνισμα που σχετίζεται με την καρδιοαγγειακή νόσο.

Η καθιέρωση της επιστήμης της επιδημιολογίας έγινε τον 17ο αιώνα μέσω των εργασιών των Pettz και Graunt. Σε πρώτο βαθμό αξιοποιήθηκε για να μελετηθούν επιδημίες λοιμωδών παραγόντων ενώ πλέον αφορά όλα τα νοσήματα που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Έτσι εδραιώνεται ο όρος της μετα-επιδημιολογίας.

Μέσω της επιδημιολογίας διερευνάται η σχέση μεταξύ των προσδιοριστών και της συχνότητας των νοσημάτων. Μία τέτοια σχέση δύναται να είναι αιτιολογική, δηλαδή να σχετίζεται με την επίδραση ενός παράγοντα κινδύνου στην συχνότητα εμφάνισης μίας ασθένειας, διαγνωστική, η οποία αφορά την αποτελεσματικότητα της διάγνωσης μίας νόσου μέσω της συνεισφοράς ενός προσδιοριστή και τέλος προγνωστική, δηλαδή να σχετίζεται με την πρόγνωση ενός νοσήματος λόγω της επίδρασης ενός προσδιοριστή.

Η επιστήμη της επιδημιολογίας αφορά όχι μόνο την υγεία, σωματική και ψυχική στο ευρύτερο φάσμα της και όχι αποκλειστικά όταν αυτή σχετίζεται με διαγνωσμένες ασθένειες αλλά και τα νοσήματα, τις βλάβες δηλαδή σε ανθρωπινά κύτταρα, ιστούς ή όργανα με τις διαταραχές αυτές να διαθέτουν το στάδιο της έναρξης, της διάρκειας και της λήξης. Επιπρόσθετα περιλαμβάνει την νοσηρότητα, η οποία αποτελεί αντικείμενο της κοινωνικής ιατρικής και μελετά την συχνότητα εμφάνισης νοσημάτων στον άνθρωπο, το συμβάν το οποίο αφορά το γεγονός υγείας που προέκυψε και την κατάσταση, που είναι ένα γεγονός υγείας αντίστοιχα που έχει χρονική διάρκεια.

Παράλληλα με τα προαναφερθέντα περιέχεται η έννοια του κλειστού πληθυσμού, δηλαδή ενός συνόλου ατόμων που έχουν κοινό ένα γεγονός, του ανοικτού πληθυσμού, δηλαδή εκείνου του συνόλου ατόμων με μία κοινή κατάσταση και η έννοια της επίπτωσης που είναι το πλήθος των καινούριων εμφανίσεων μίας νόσου σε κάποια καθορισμένη χρονική περίοδο [I=(αριθμός νέων περιπτώσεων)/(σύνολο πληθυσμού)].

Τέλος, η επιστήμη της επιδημιολογίας αφορά την έννοια του επιπολασμού η οποία ορίζεται ως το σύνολο των εμφανίσεων της ασθένειας κάποια χρονική στιγμή [P=(σύνολο περιπτώσεων νόσου)/(σύνολο πληθυσμού)] και η σχέση της με την επίπτωση ακολουθεί τα εξής στάδια:1) επίπτωση,2) επιπολασμός,3) ανάρρωση ή θάνατος, την θνησιμότητα δηλαδή το πλήθος των θανάτων που προέρχεται από το σύνολο των ατόμων που νοσούν προς τον συνολικό πληθυσμό [Θ=(σύνολο θανάτων)/(σύνολο πληθυσμού)] και την θνησιμότητα ενός νοσήματος η οποία αντιστοιχεί στους θανάτους από ένα νόσημα προς το σύνολο των ατόμων που πάσχουν από αυτό [Θ=(σύνολο θανάτων από το νόσημα)/(σύνολο ατόμων που πάσχουν από το νόσημα)].