Τα βασικά συμπεράσματα μιας έρευνας προκύπτουν από την απλή ανάγνωση των αποτελεσμάτων της. Εντούτοις, η ευθύνη του ερευνητή είναι να προσδίδει αξία στην ανάλυση που παρέχει, επικεντρώνοντας την προσοχή στο κύριο ερώτημα μιας έρευνας: πόσοι είναι οι ευμετάβλητοι-διεκδικήσιμοι ψηφοφόροι, ποιοι είναι και πώς σκέφτονται, καθώς και ποια επιχειρήματα ή γεγονότα τους επηρεάζουν.
Οι ψηφοφόροι που είναι ευμετάβλητοι και διεκδικήσιμοι εντοπίζονται μέσω μιας συνδυασμένης σειράς “ανιχνευτικών” ερωτήσεων. Ο εντοπισμός και η ανάδειξη των χαρακτηριστικών τους επιτρέπουν στο εκλογικό επιτελείο να κατανοήσει καλύτερα τη στρατηγική προσέγγισή τους.
Για να επιτευχθούν οι προαναφερθείσες στόχοι, η χρήση των “Ενδεικτικών Ερωτήσεων” αποτελεί ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο, το οποίο χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες.
- Γενικής Διάθεσης
– Ερώτηση: Κρίνετε ότι η τρέχουσα κατάσταση στην περιοχή σας βαδίζει προς τη σωστή κατεύθυνση ή αντιλαμβάνεστε ότι υπήρξαν επιδείνωσεις;
Αυτή η ερώτηση αναδεικνύει τη συνολική διάθεση του εκλογικού σώματος, ενδεχομένως προβλέποντας την προτίμησή τους για αλλαγή με ένα νέο υποψήφιο ή τη διατήρηση της τρέχουσας κατάστασης.
- Ιεραρχίας Προβλημάτων
– Ερώτηση: Ποια θεωρείτε ότι είναι τα τρία πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τοπικός σας δήμος;
Αυτή η ερώτηση συμβάλλει στον καθορισμό των βασικών προβλημάτων και των προτεραιοτήτων που αντιμετωπίζουν οι ψηφοφόροι.
Είναι ευστοχό να συνδυάζονται ερωτήσεις γενικού χαρακτήρα με άλλες πιο προσωπικές, που εστιάζουν στα εισοδήματα, την επαγγελματική θέση και την οικογενειακή κατάσταση του συμμετέχοντος. Οι τέτοιες ερωτήσεις πολύ συχνά αποκαλύπτουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την πραγματική ιεραρχία των προβλημάτων και των ανησυχιών των ψηφοφόρων.
- Δημοτικότητας-Αναγνωρισιμότητας
Ερώτηση: Θα σας αναφέρω τα ονόματα κάποιων πολιτικών, και θα ήθελα να μου δώσετε την άποψή σας για καθέναν από αυτούς. Κατέχετε πολύ θετική γνώμη, μάλλον θετική, ούτε θετική ούτε αρνητική, μάλλον αρνητική ή πολύ αρνητική; Εάν δεν έχετε ακούσει για κάποιον ή τον έχετε ακούσει αλλά δεν έχετε σχηματίσει άποψη, παρακαλώ ενημερώστε μας.
Είναι αυτονόητο ότι η δημοτικότητα δεν συνιστά απαραίτητα έναν ακριβή δείκτη της εκλογικής επιρροής. Συχνά, πολιτικοί μπορεί να έχουν υψηλή δημοτικότητα χωρίς να αντικατοπτρίζεται αυτό στην ψήφο τους. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να ρωτώνται και ερωτήσεις που επικεντρώνονται στα επιμέρους χαρακτηριστικά κάθε υποψηφίου.
- Αποτελεσματικότητα-Καταλληλότητας
Ερώτηση: Πώς θα αξιολογούσατε την απόδοση και την παρουσία του/της… στον δήμο (ή αλλού); Πολύ ικανοποιημένος, αρκετά ικανοποιημένος, λίγο ικανοποιημένος ή καθόλου ικανοποιημένος;
Σε περιπτώσεις δημάρχων ή νομάρχων, μπορείτε να εστιάσετε σε συγκεκριμένους τομείς του έργου τους. Είναι σημαντικό να σημειώσετε ότι ο βαθμός ικανοποίησης από το έργο ενός υποψηφίου δεν αντιστοιχεί πάντα στην πρόθεση ψήφου. Στις εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα, η ικανοποίηση από το έργο της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης συχνά ήταν χαμηλότερη από τα ποσοστά που λάμβαναν σε ψήφους. Αυτή η ερώτηση χρησιμεύει ως ένδειξη του κλίματος που επικρατεί κατά τη διάρκεια μιας εκλογικής εκστρατείας.
- Στρατηγική
Ερώτηση: Θα σας παρουσιάσω τώρα ορισμένες δηλώσεις, και θα ήθελα να μου πείτε για καθεμιά από αυτές αν συμφωνείτε απόλυτα, μάλλον συμφωνείτε, μάλλον διαφωνείτε ή διαφωνείτε απόλυτα;
α. “…”
β. “…”
γ. “…”
Με αυτή την ερώτηση αξιολογούνται τα μηνύματα ή οι προτάσεις των υποψηφίων, ενώ καταγράφονται οι τάσεις του εκλογικού σώματος. Τα αποτελέσματα αυτής της ερώτησης καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την επιλογή των εκλογικών μηνυμάτων.
- Πρόθεση Ψήφου
Ερώτηση: Αν η ψηφοφορία για τον/την … γινόταν σήμερα και οι υποψήφιοι ήταν οι …, …, …, ποιον θα επιλέγατε για …,
Σε περιπτώσεις όπου ο αντίπαλος υποψήφιος δεν είναι ακόμα γνωστός, μπορεί να τεθεί μια διαφορετικού τύπου ερώτηση.
Ερώτηση: Αν είχατε να ψηφίσετε αύριο για δήμαρχο (ή βουλευτή κ.λπ.) τον/την …, θα τον/την ξαναψηφίζατε σίγουρα, ίσως να τον/την ξαναψηφίζατε, ίσως να ψηφίζατε κάποιον άλλο, ή σίγουρα θα ψηφίσετε κάποιον άλλον;
Οι ερωτήσεις σχετικά με την πρόθεση ψήφου είναι χρήσιμο να τίθενται δύο φορές κατά τη διάρκεια της έρευνας: μία στην αρχή και μία προς το τέλος της συνέντευξης, αφού έχουν αναλυθεί τα βασικά σημεία της επιχειρηματολογίας των υποψηφίων. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται η καλύτερη κατανόηση του πώς αντιδρούν οι ψηφοφόροι σε διάφορα επιχειρήματα και παρουσιάζεται ποια επιχειρηματολογία επηρεάζει περισσότερο τις προτιμήσεις τους.