ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ

[QUESTIONNAIRE ADAPTION]

Μετάφραση Ερωτηματολογίων

Έχει διαπιστωθεί ότι σε πολλές χώρες προτιμάται η μετάφραση ψυχομετρικών εργαλείων, κατάλληλα διαμορφωμένων στις απαιτήσεις του πληθυσμού της εκάστοτε χώρας, από την κατασκευή νέων. Η μετάφραση προτιμάται για οικονομικούς λόγους και για λόγους που σχετίζονται με την απουσία αρμόδιων επιστημών, οι οποίοι να είναι σε θέση να κατασκευάσουν ψυχομετρικά εργαλεία. Η απουσία ανεπτυγμένων τεστ παρατηρείται κατά κύριο λόγο σε χώρες

• με μικρό πληθυσμό
• με μη ευρέως διαδεδομένη γλώσσα
• με χαμηλό εθνικό προϊόν και έλλειψη κατάλληλων εταιριών για τη στήριξη των τεστ και
• με χαμηλή εκτίμηση στη χρήση των τεστ

Εκτός από τα παραπάνω αίτια, στην μη κατασκευή καινούργιων τεστ συμβάλλει και η ευρεία αποδοχή που γνωρίζουν τα γνωστά εργαλεία εν συγκρίσει, μάλιστα, με την μικρή αποδοχή, που θα είχαν τα καινούργια.

Σφάλματα Εγκυρότητας και Αξιοπιστίας

Εντούτοις, η μετάφραση των ψυχομετρικών εργαλείων δύναται να έχει ως απαύγασμα την ανεπάρκεια και την ακαταλληλότητα των μετρήσεων στη χώρα, όπου χρησιμοποιείται, καθώς είθισται να απουσιάζουν τα χαρακτηριστικά, που σχετίζονται με την εγκυρότητα (validity) και την αξιοπιστία (reliability) των εργαλείων.

Σφάλμα Μέτρησης

Ένεκα της μετάφρασης είναι αδύνατο σε ορισμένες περιπτώσεις να επιτευχθεί η ορθή προσαρμογή ερωτημάτων χωρίς την αλλοίωση του νοήματος και αυτό έχει ονομαστεί ως «σφάλμα μετάφρασης». Πιο αναλυτικά, το «σφάλμα μετάφρασης» σχετίζεται με την απουσία ισοδυναμίας όσον αφορά τα ερωτήματα που υπάρχουν στα ψυχομετρικά εργαλεία. Η ισοδυναμία εξαρτάται από τον τρόπο που παρατίθενται τα ερωτήματα, το περιεχόμενό τους και τη σημασία τους. Επιπλέον, στα χαρακτηριστικά της ισοδυναμίας εμπεριέχονται οι απαιτήσεις των συμμετεχόντων στα ψυχομετρικά εργαλεία, οι οποίες είναι γλωσσικές και γνωστικές.

Χαρακτηριστικά Ορθής Μετάφρασης

Προσέτι, τα ψυχομετρικά εργαλεία, που έχουν μεταφραστεί θα πρέπει να προσαρμόζονται τόσο στη γλώσσα όσο και στον πολιτισμό μιας χώρας, ήτοι τα εργαλεία θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από διαπολιτισμική εγκυρότητα. Σημαντικό στοιχείο της διαπολιτισμικής εγκυρότητας είναι η εννοιολογική ισοτιμία σύμφωνα με την οποία η μετάφραση από τη «γλώσσα-πηγή» στη «γλώσσα-στόχο» θα πρέπει να ανταποκρίνεται στον πολιτισμό της χώρας, όπου μεταφράστηκε.

Βιβλιογραφία

Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Μετάφραση και Προσαρμογή των Ψυχομετρικών Εργαλείων

Καλαϊτζή, Μ. (2018). Στάθμιση και πολιτισμική προσαρμογή στα ελληνικά το ερωτηματολογίου DYsphagia in MUltiple Sclerosis (DYMUS) για την καταγραφή των φαινομένων δυσφαγίας σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση.