Στάθμιση Ερωτηματολογίου
Η Στάθμιση είναι μία εξαιρετικά απαιτητική, χρονοβόρα και σύνθετη διαδικασία και στόχος της είναι η μετατροπή των απλών τιμών βαθμολόγησης των συμμετεχόντων σε τυπικές τιμές (νόρμες), καθώς πρέπει να υπάρχει γνώση της σημασίας της κάθε βαθμολογίας σε σχέση με τα αποτελέσματα του συνολικού πληθυσμού.
Έννοια της Στάθμισης
Η στάθμιση αποτελεί μια σημαντική διαδικασία στον τομέα της ερευνητικής μεθοδολογίας, έχοντας ως στόχο τον εντοπισμό και τη διόρθωση πιθανών παραμορφώσεων που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της μελέτης. Στο πλαίσιο αυτό, η διαδικασία αυτή επιδιώκει την επικύρωση της αξιοπιστίας και της εγκυρότητας των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
Καταρχάς, η στάθμιση συμπεριλαμβάνει την προσαρμογή των ποιοτικών δεδομένων που προέρχονται από το δείγμα ώστε να αντικατοπτρίζουν πιστότερα τα χαρακτηριστικά του συνολικού πληθυσμού. Αυτό μπορεί να συμπεριλάβει την εφαρμογή βαρών στα δεδομένα προκειμένου να αντισταθμιστούν πιθανές ανισορροπίες που προκύπτουν από την επιλογή του δείγματος.
Επιπλέον, η διαδικασία αυτή συμπεριλαμβάνει τον έλεγχο και την προσαρμογή της επιλεγείσας τεχνικής στο περιβάλλον του συγκεκριμένου πληθυσμού. Αυτό ενδέχεται να περιλαμβάνει την προσαρμογή προτύπων μέτρησης, την εξασφάλιση αντιπροσωπευτικότητας των δειγμάτων, και την αναθεώρηση των μεθοδολογικών προσεγγίσεων.
Συνοψίζοντας, η στάθμιση αναδεικνύεται ως κρίσιμη διαδικασία που διασφαλίζει την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των ερευνητικών αποτελεσμάτων, προσφέροντας μια σταθερή βάση για την ανάλυση και την ερμηνεία των δεδομένων σε συνάρτηση με τον πληθυσμό που ερευνάται.
Στάδια Στάθμισης
- Πρώτα γίνεται εντοπισμός και επιλογή της ερευνητικής μελέτης δηλαδή σύνθεση διαφορετικών ερωτηματολογίων, τροποποίηση υπαρχόντων ερωτηματολογίων και με αυτά τα κριτήρια επιλέγεται από τη διεθνή βιβλιογραφία το κατάλληλο ερωτηματολόγιο.
- Στη συνέχεια γίνεται μετάφραση όπου πρέπει να γίνει έγκριση από τον συγγραφέα και τον κάτοχο δικαιωμάτων έγκρισης, δηλαδή δίγλωσση μετάφραση προς δύο κατευθύνσεις και από δύο διαφορετικά άτομα, έπειτα να γίνει σύγκριση των δύο μεταφράσεων, να αποσταλεί στο συγγραφέα για σχόλια-παρατηρήσεις και να ενσωματωθούν οι παρατηρήσεις στη δεύτερη εκδοχή του μεταφρασμένου ερωτηματολογίου.
- Ακολουθεί η πολιτισμική προσαρμογή στη χώρα, στο νομό/περιοχή, σε μικρό τυχαίο δείγμα όπου εφαρμόζεται η δεύτερη εκδοχή του μεταφρασμένου ερωτηματολογίου, γίνεται έλεγχος κατανόησης και αναδιατύπωσης των ερωτήσεων και ενσωματώνονται οι παρατηρήσεις στη δεύτερη εκδοχή.
- Είναι απαραίτητο να διεξάγεται μια πιλοτική μελέτη με σχετικά μικρό αριθμό συμμετεχόντων (περίπου 30−50), έτσι ώστε να πραγματοποιείται μια προκαταρκτική εκτίμηση της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας του ερωτηματολογίου και να διορθώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο τα λάθη και οι παραλείψεις. Ακολούθως, το διορθωμένο ερωτηματολόγιο υποβάλλεται σε τελικό έλεγχο εγκυρότητας και αξιοπιστίας, μέσω μιας νέας πιλοτικής μελέτης. Εάν το ερωτηματολόγιο εμφανίσει αποδεκτή εγκυρότητα και αξιοπιστία, τότε αρχίζει πλέον να διανέμεται στους υποψήφιους συμμετέχοντες. Με τον τρόπο αυτόν αρχίζει ουσιαστικά η διεξαγωγή της μελέτης, οπότε και συλλέγονται τα απαιτούμενα δεδομένα με τη χρήση του ερωτηματολογίου.
- Γίνεται πιλοτική εφαρμογή σε τυχαίο δείγμα στο 5%-10% του τελικού δείγματος για έλεγχο της σωστής διατύπωσης των ερωτήσεων, του χρόνου συμπλήρωσης, του ενδιαφέροντος των ερωτώμενων και της εμφάνισης. Γίνονται οι απαραίτητες διορθώσεις και το βελτιωμένο ερωτηματολόγιο υπόκειται σε νέα πιλοτική μελέτη, όπου γίνεται έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητας.
Τέλος, όταν τα ερωτηματολόγια αξιολογούν μη αριθμητικά στοιχεία (π.χ., κατάθλιψη, άγχος, ικανοποίηση). Ο έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητας είναι απαραίτητος. Το πλέον βελτιωμένο ερωτηματολόγιο δίνεται στο ίδιο δείγμα δύο διαδοχικές φορές σε ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα(π.χ., 15 ημέρες, 30 ημέρες). Όπου η εγκυρότητα είναι η πιστότητα με την οποία μετράει το χαρακτηριστικό που θέλουμε να μετρήσουμε και η αξιοπιστία είναι η ακρίβεια και η συνέπεια με την οποία ένα ερωτηματολόγιο μετράει ένα χαρακτηριστικό.
Αφού ελεγχθεί και κριθεί ότι πληροί τις προϋποθέσεις και της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας τότε κρίνεται σταθμισμένο και κατάλληλο. Το μεταφρασμένο ερωτηματολόγιο είναι έτοιμο να διανεμηθεί στο επιλεγμένο δείγμα του υπό μελέτη πληθυσμού.